สเต็มเซลล์ (Stem Cell) หรือเรียก เซลล์ต้นกำเนิด หรือ เซลล์บำบัด หรือ เซลล์ต้นตอ คือ เซลล์อ่อนที่พร้อมแบ่งตัวเองขึ้นมาใหม่ ซึ่งมีศักยภาพที่ จะพัฒนาไปเป็นเซลล์ชนิดต่างๆ ของร่างกาย เพื่อทำหน้าที่อย่างใดอย่างหนึ่งในร่างกายของมนุษย์
สเต็มเซลล์ ( เซลล์ต้นกำเนิด ) คืออะไร
ร่างกายมนุษย์มี เซลล์ ที่แตกต่าง หลายร้อยชนิด แต่ ละ แซลล์ มีความสำคัญต่อสุขภาพประจำวันของเรา เซลล์เหล่านื้ทำหน้าที่ต่างกันเพื่อให้ ร่างกายฟังก์ชัน เช่นการเต้นของหัวใจ การคิดในสมอง การกรองเลือดในไต หรือการทดแทนเซลล์ ของผิวหลังจากที่ แซลล์ เก่าหลอกออก หน้าที่ของสเต็มเซลล์คือการทำเซลล์ ใหม่เพื่อมาทดแทนแซลล์เก่า สเต็มเซลล์ คือ แซลล์ ที่มีหน้าที่จัดจำหน่าย แซลล์ใหม่ สเต็มเซลล์ สามารถแบ่งตัวให้เป็นทั้งตัวเองและเป็นแซลล์ชนิดอื่นได้ ตัวอย่างเช่น สเต็มแซลล์ ในผิวสามารถทำ เซลล์ม ผิวใหม่ หรือ สามารถ ทำเซลล์ผิว ชนิดอื่นเช่นแซลล์เมลานินที่มีหน้าทื่ทำสีผิว
ทำไมเต็มเซลล์ ถึงสำคัญสำหรับสุขภาพของคุณ เวลาที่เราบาดเจ็บหรือป่วย เซลล์ของเราก็บาดเจ็บหรือตายด้วย เมื่อเหตุการณ์นี้เกิดขื้น สเต็มเซลล์ก็จะเตรียมพร้อม ทำหน้าที่ ซ่อมแซมบาดแผลและสร้าง แซลล์ใหม่ เพื่อมาทดแทน แซลล์ เก่าที่ตายไปตามเวลา เพราะ ฉนั้น สเต็มเซลล์ หน้าที่ช่วยป้อง กันไม่ให้เราแก่ ก่อนอายุ สเต็มแซลล์ ก็เป็นเหมือน กองทัพแพทย์ตัวเล็กๆ
สเต็มเซลล์ มีกี่ประเภท
สเต็มเซลล์ มีหลายชนิดแต่งต่างกัน นักวิทยาศาสตร์เชื่อว่าแต่ละอวัยวะจะมี สเต็มเซลล์ ที่เฉพาะเจาะจงสำหรับอวัยวะนั้น ตัวอย่างเช่นเลือดของเราที่ถูกสร้างขึ้นมาจาก เลือดสเต็มเซลล์ ที่อยู่ในไขกระดูก นี่คือ สเต็มแซลล์ จากเนื้อเยื้อที่โตเต็มวัยแล้ว ( Adult Stem Cell ) นอกจ่างนั้นส เต็มเซลล์ จะอยู่ที่ในตัวอ่อนมนุษย์ และ เมื่อนักวิทยาศาสตร์ ปลูกเซลล์ เหล่านี้ เซลล์พวกนี้คือ สเต็มเซลล์ จากตัว อ่อนมนุษย์ ( Embryonic Stem Cell ) นักวิทยาศาสตร์ กำลังตื่นเต้นกับสเต็มเซลล์ตัวอ่อน เพราะ ว่าหน้าที่ของ สเต็มเซลล์ ตัวอ่อนที่ สามารถสร้างทุก อวัยวะ รวมทั้งเนื้อเยื่อในร่างกายในช่วงการ เติบโตของมนุษย์ สิ่งที่หมายถึง นี้ก็คือสเต็มเซลล์ตัวอ่อน เป็นเหมือน เซลล์ ต้นกำเนิดที่มีความ สามารถ ที่จะถูกพัฒนาไปเป็นเซลล์อื่น ๆ
ของร่างกาย ได้ ยกตัวอย่างเช่น สเต็มเซลล์ เม็ดเลือด สามารถ ทำได้แต่เลือด แต่ สเต็มแซลล์ตัวอ่อน สามารถทำ เลือด, กระดูก, ผิวหนัง, สมอง และอวัยวะอื่นๆได้นอกจากนี้ สเต็มแซลล์ตัวอ่อน มีโปรแกรมธรรมชาติที่ สามารถ สร้าง เนื้อเยื่อหรือแม้ กระทั่งอวัยวะ ดีกว่าสเต็มเซลล์ที่โตแล้วที่ไม่ สามารถ ที่จะ ผลิตเซลล์ ชนิดอื่นได้ ทำให้ สเต็มเซลล์ อ่อนมีคุณสมบัติ ที่สามารถรักษาโรคที่เซลล์เสื่อมได้ สเต็มเซลล์ จากตัวอ่อนที่นักวิทยาศาสตร์เอามาเจริญเติบโตส่วนใหญ่ได้มาจากแซลล์ที่เหลือจากการทำกิ๊ฟ เซลล์ ที่เหลือเหล่านี้ถ้าไม่ใช้ก็จะถูกโยนทิ้งไปอยู่แล้ว
คุณสมบัติเฉพาะของ สเต็มเซลล์
1. เซลล์ ไม่ได้ถูกกำหนดให้เป็น เซลล์เฉพาะเจาะจง ( Unspecialized ) แต่สามารถ เปลี่ยนแปลง และ พัฒนาให้ทำหน้าที่แบบเฉพาะเจาะจงได้
2. สามารถบ่งตัวเองเพิ่มจำนวนขึ้นใหม่อย่างต่อเนื่องได้เป็น เวลานาน โดยยังคงรักษาคุณสมบัติ เดิมไว้ได้
3. ภายใต้สภาวะ ทางกายภาพ บางประการที่เหมาะสม สเต็มเซลล์ สามารถ ถูกเปลี่ยน ให้เป็นเนื้อเยื่อ หรือ อวัยวะ ที่ทำหน้าที่แบบ เฉพาะ ตามหน้าที่ของ อวัยวะนั้นได้ ( Specialized )
ปัจจุบันมีการปลูกถ่าย สเต็มเซลล์ ไม่กี่วิธีที่มีการพิสูจน์โดย นักวิทยาศาสตร์ ว่ามีความปลอดภัย และ มีประสิทธิภาพ ตัวอย่าง ที่ดีที่สุดคือการปลูกถ่าย ไขกระดูก แต่อย่างไรก็ตามการใช้สเต็มเซลล์รักษาโรค ได้มีการ โฆษณา และ นำเสนอไปทั่วโลก การรักษาเหล่านี้มักจะได้รับความสนใจ ในเข่าบ่อย ๆ เมื่อคนดัง เช่น ดาวนักกีฬา และ ดาราได้รับ การรักษาเหล่านี้ โดยทั่วไปนักวิทยาศาสตร์ และ แพทย์ จะเตือนผู้ป่วยให้ ระมัดระวัง กับการรักษา ดังกล่าว เพราะ มันยังไม่ชัดเจนว่าการ รักษา เหล่านี้มีผล สำเร็จจริง หรืออาจจะ ไม่ปลอดภัย เพราะ มีรายงาน มาแล้วว่าผู้ป่วยเสียชีวิต จากการรักษาดังกล่าว น่าเข้าใจว่าเวลาที่คนเราป่วยมาก และ ไม่มีทางรักษา เราจะพิจารณา ตัวเลือกทั้งหมด แต่ว่าเราขอแนะ นำให้ คุณพิจารณา เฉพาะ การรักษาดังกล่าวให้เป็นทางเลือกสุดท้าย และ หลังจาก ปรีกษากับแพทย์ของคุณ
ขอขอบคุณข้อมูลจาก ipscell
