Mesenchymal Stem cell (MSC) เซลล์ต้นกำเนิดชนิดมีเซนไคม์
เซลล์ต้นกำเนิดชนิดมีเซนไคม์ (MSC) เป็นเซลล์ต้นกำเนิดที่ทำหน้าที่ทดแทนเซลล์ต่างๆ ในร่างกายที่เสื่อมสภาพหรือหมดอายุ เช่น ทดแทนเซลล์กระดูก, เซลล์กล้ามเนื้อ เป็นต้น หน้าที่ของเซลล์ต้นกำเนิดชนิดนี้ที่สำคัญ คือ
- ช่วยในการซ่อมแซมและฟื้นฟูสภาพของเซลล์ของอวัยวะนั้น ๆ ทำให้สามารถทำงานได้อย่างปกติ
- ช่วยในการกระตุ้นการเจริญเติบโตของเซลล์และช่วยลดการอักเสบ
แหล่งที่พบของสเต็มเซลล์ชนิดมีเซนไคม์ Mesenchymal Stem cell (MSC)
ไขกระดูก (Bone marrow)
ปัจจุบัน การจัดเก็บเซลล์ต้นกำเนิดจากไขกระดูกเป็นไปอย่างง่ายดายโดยใช้เวลาเพียง 30 นาทีในการเจาะเก็บ โดยมีแพทย์เฉพาะทางเป็นผู้ทำการเจาะเก็บ ซึ่งสามารถกลับไปพักที่บ้านได้ทันที
รก (Placenta)
การจัดเก็บเซลล์ต้นกำเนิดจากรกเด็ก สามารถทำได้หลังจากการคลอดทารก ซึ่งไม่ได้ทำให้เกิดอันตรายใด ๆ กับทารกและมารดา
ไขมัน (Adipose)
จากการศึกษาพบว่า หากนำสเต็มเซลล์จากไขมันซึ่งมีปริมาณสเต็มเซลล์ ชนิดมีเซนไคม์จำนวนมาก ไปใช้ในการเสริมความงามบนใบหน้า เช่น เสริมจมูก, ลดริ้วรอย จะเป็นผลดีกว่าการใช้ไขมันเพียงอย่างเดียว เพราะสเต็มเซลล์จะช่วยกระตุ้นการเสริมสร้างเซลล์ใหม่ให้ดียิ่งขึ้น อีกทั้งยังไม่ใช่สิ่งแปลกปลอมเมื่อฉีดเข้าไปในร่างกาย ขณะที่การฉีดคอลลาเจนหรือกรดไฮยาลูโรนิกเพื่อลดเลือนริ้วรอยบนใบหน้า เป็นการฉีดสิ่งแปลกปลอมเข้าไปบนใบหน้าของเรา
MSC สามารถนำไปใช้รักษาโรคอะไรได้บ้าง?
การแพทย์ส่วนใหญ่ มักนำ MSC ไปรักษาโรคที่เกิดจากการเสื่อมของอวัยวะต่าง ๆ ได้แก่
- โรคกระดูกและข้อ เช่น ข้อเสื่อม
- โรคหัวใจและหลอดเลือด เช่น โรคกล้ามเนื้อหัวใจตาย
- โรคสมอง/ไขสันหลัง เช่น Stroke, Alzheimer, Parkinson และการบาดเจ็บของไขสันหลัง
- โรคมะเร็งบางชนิด
ในปัจจุบันการรักษาด้วย MSCs ในกลุ่มของโรคกระดูกและข้อ ได้ผลค่อนข้างดี ส่วนการรักษาโรคอื่น ๆ ได้มีการศึกษาวิจัยจำนวนมาก เพื่อความหวังในการรักษาโรคในอนาคตต่อไป
แนวทางการวิจัยแรกในการรักษาโรคโดยใช้เซลล์ MSCs คือ การใช้รักษาโรคเสื่อมในอวัยวะต่าง ๆ เช่น กระดูก, ไขสันหลัง, สมอง หรือหัวใจและหลอดเลือด เป็นต้น ต่อมา แพทย์และนักวิทยาศาสตร์ได้ทำการศึกษาวิจัยเพิ่มเติม ในตลอดช่วง 25 ปีที่ผ่านมาว่า สามารถนำเซลล์ชนิดนี้มาประยุกต์ใช้เพื่อฟื้นฟูผิวพรรณความงามได้ผลอย่างดียิ่ง โดยได้รับการยอมรับว่าสามารถใช้รักษาได้จริง จากสมาคมเซลล์บำบัดนานาชาติ (The International Society of Cellular Therapy) เมื่อปี 2006 เพราะเซลล์ MSCs จะช่วยกระตุ้นการเสริมสร้างเซลล์ใหม่ทดแทนเซลล์เสื่อมสภาพ กระตุ้นคอลลาเจน และอีลาสติน มีความปลอดภัยสูง อีกทั้งยังไม่ใช่สิ่งแปลกปลอมในร่างกาย
ผลข้างเคียงจากการฉีด MSCs
MSCs ที่นำมาฉีดบริเวณใบหน้า อาจมีรอยแดงจากเข็มได้บ้าง ส่วนการฉีดเข้าร่างกายอาจมีอาการอ่อนเพลีย หรืออยากนอนมากในช่วง 3 – 4 วันแรกหลังฉีด ซึ่งเป็นข้อบ่งชี้ว่าร่างกายได้มีการซ่อมแซมอย่างมาก โดยเฉพาะที่ตับ จึงควรงดยาบางชนิด งดแอลกอฮอล์ และพักผ่อนในช่วงนี้ให้มากขึ้น เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการซ่อมแซมและยาวนานยิ่งขึ้น
MSCs มีผลต่อโรคต่าง ๆ หรือเซลล์มะเร็งหรือไม่
MSCs จะช่วยต้านการอักเสบต่าง ๆ ที่เป็นสาเหตุของการเกิดโรคความเสื่อมของเซลล์ร่างกาย เช่น เบาหวาน , พากินสัน , อัลไซเมอร์ , Stroke , กระดูกสันหลังและข้อเข่าเสื่อม , โรคหัวใจและหลอดเลือด และปรับสมดุลภูมิต้านทานของร่างกาย อีกทั้งยังมีคุณสมบัติ ในการยับยั้งเซลล์ที่ผิดปกติ หรือจะกลายพันธุ์ได้อีกด้วย จึงมีที่ในการรักษาโรคมะเร็งเม็ดเลือด และจึงทำให้คุณภาพชีวิตของผู้ป่วยมะเร็งดีขึ้น